دارای نمایشگر ولتاژ و آمپر
مجهز به منوی کاملاً فارسی
مناسب برای کولر گازی، پمپ آب و تجهیزات صنعتی
قطع اتوماتیک در نوسان برق
تاریخ گارانتی روی دستگاه چاپ شده
گزینه ای مطمئن برای حفاظت تجهیزات
در دنیای امروز که تجهیزات الکترونیکی نقش اساسی در زندگی ما دارند، حفاظت از آن ها اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است. نوسان ولتاژ، افت ولتاژ، افزایش ناگهانی جریان و اتصال های نامناسب می توانند باعث سوختن لوازم برقی، فرسایش کابل ها، خرابی بردهای الکترونیکی و حتی خطرات آتش سوزی شوند. به همین دلیل استفاده از محافظ ولتاژ و جریان یکی از اصولی ترین روش های حفاظت از وسایل برقی در منازل، کارگاه ها، صنایع و فروشگاه هاست.
در این مقاله از سایت Mr-Barghkar.ir قصد داریم به صورت کامل و حرفه ای بررسی کنیم که محافظ ولتاژ چیست، چگونه کار می کند، چه انواعی دارد، چرا استفاده از آن ضروری است و چگونه بهترین محافظ را انتخاب کنیم. همچنین دستگاه AVP-63 که دفترچه آن ارائه شده نیز در متن بررسی می شود.
✔ محافظ ولتاژ و جریان چیست؟
محافظ ولتاژ و جریان (Voltage & Current Protector) دستگاهی الکترونیکی است که به صورت هوشمند، ولتاژ ورودی و جریان عبوری را کنترل می کند و در صورتی که برق از محدوده استاندارد خارج شود، بلافاصله بار مصرفی را قطع می کند تا از آسیب رسیدن به تجهیزات جلوگیری شود.
به زبان ساده:
این دستگاه مثل یک نگهبان هوشمند، دائماً برق ورودی را بررسی می کند. اگر برق خیلی بالا، خیلی پایین یا بیش از حد استاندارد باشد، مسیر را می بندد تا دستگاه های برقی نسوزند.
✔ محافظ ولتاژ چه وظایفی دارد؟
1. جلوگیری از افزایش ولتاژ (Over Voltage)
اگر ولتاژ برق از حد مجاز بالاتر رود، به بردهای الکترونیکی خانه آسیب می زند. محافظ این حالت را تشخیص داده و سریعاً جریان را قطع می کند.
2. جلوگیری از افت ولتاژ (Under Voltage)
افت ولتاژ سبب:
- داغ شدن موتور
- آسیب به کمپرسور یخچال و کولر
- کاهش عمر وسایل
می شود. محافظ در این شرایط برق را خاموش نگه می دارد تا ولتاژ طبیعی شود.
3. جلوگیری از اضافه جریان (Over Current)
در صورت کشیده شدن جریان بیش از حد مجاز:
- سیم ها گرم می شوند
- احتمال آتش سوزی بالا می رود
- وسیله برقی ممکن است بسوزد
محافظ جریان بلافاصله مدار را قطع می کند.
4. ایجاد تاخیر در وصل برق (Delay Time)
این قابلیت مخصوص وسایل موتوری است مثل:
- یخچال
- کولر
- پکیج
- پمپ آب
این تاخیر باعث می شود بعد از قطع برق، موتور تحت فشار ناگهانی روشن نشود.
✔ عملکرد محافظ ولتاژ چگونه است؟
در دستگاه های حرفه ای مانند AVP-63، عملکرد به صورت زیر است:
- ولتاژ لحظه ای شبکه توسط مدار پردازشگر اندازه گیری می شود.
- جریان عبوری نیز همزمان سنجیده می شود.
- اگر مقدار ولتاژ یا جریان از حد تعیین شده خارج شود:
- چراغ های هشدار فعال می شوند
- رله مدار خروجی را قطع می کند
- دستگاه منتظر بازگشت ولتاژ به محدوده مجاز می ماند
- سپس با زمان تاخیر، برق خروجی وصل می شود
این سیستم کاملاً اتوماتیک است و دقت اندازه گیری بسیار بالا دارد.
✔ آشنایی با قسمت های مختلف دستگاه محافظ AVP-63
براساس دفترچه راهنما، این دستگاه دارای بخش های زیر است:
???? نمایشگر ولتاژ
نمایش لحظه ای مقدار ولتاژ ورودی (برحسب ولت)
???? نمایشگر جریان
میزان جریان عبوری (برحسب آمپر)
???? LED هشدارها
- Over Voltage
- Under Voltage
- Over Current
- Power
???? کلیدهای تنظیمات
- دکمه SET
- دکمه افزایش ↑
- دکمه کاهش ↓
- دکمه روشن/خاموش رله
???? ترمینال های ورودی و خروجی
- ترمینال N و L در ورودی
- ترمینال N و L در خروجی
???? تنظیمات قابل برنامه ریزی
- حداقل ولتاژ قطع
- حداکثر ولتاژ قطع
- حداقل ولتاژ وصل
- حداکثر ولتاژ وصل
- جریان مجاز
- تاخیر در قطع
- تاخیر در وصل مجدد
- شمارنده قطع برق
- فرکانس
وجود این تنظیمات باعث می شود دستگاه کاملاً مطابق نیاز کاربر تنظیم شود.
✔ چرا استفاده از محافظ ولتاژ ضروری است؟
1. نوسانات برق در ایران زیاد است
در بسیاری از مناطق، به خصوص:
- ساختمان های قدیمی
- آپارتمان های با بار مشترک
- شهرک ها و روستاها
- مناطق صنعتی
نوسان ولتاژ دائماً اتفاق می افتد.
2. بردهای الکترونیکی بسیار حساس هستند
تلویزیون، کامپیوتر، برد پکیج، کولر گازی، یخچال و… با کوچک ترین نوسان ممکن است خسارت سنگینی ببینند.
3. هزینه تعمیر بسیار بالا است
گاهی یک برد کوچک یخچال بیش از 5 تا 15 میلیون تومان قیمت دارد، اما یک محافظ با هزینه بسیار کم می تواند مانع این خسارت شود.
4. جلوگیری از آتش سوزی
یکی از دلایل اصلی آتش سوزی های خانگی، اضافه جریان و اتصال های داخلی است. محافظ ها این خطر را کاهش می دهند.
✔ انواع محافظ ولتاژ موجود در بازار
1. محافظ ولتاژ پریزی
- مناسب تلویزیون، کامپیوتر، مودم و وسایل سبک
- قیمت کم
- نصب آسان
2. محافظ ولتاژ کولر گازی / یخچال
- دارای تاخیر بالا
- مخصوص کمپرسور
- دقت بیشتر
3. محافظ ولتاژ و جریان صنعتی
- قدرت بالا
- مناسب کارگاه، مغازه، موتورهای سه فاز
- قابلیت تنظیم دقیق ولتاژ
4. محافظ ولتاژ تک فاز تابلو برق (مثل AVP-63)
- نصب داخل تابلو
- مناسب آپارتمان، مغازه، پمپ آب
- قابلیت نمایش ولتاژ و جریان
- دارای تنظیمات کامل
این مدل حرفه ای ترین نوع محافظ ولتاژ است.
✔ ویژگی های فنی AVP-63 (براساس دفترچه)
- ولتاژ ورودی: AC 220V
- فرکانس: 50/60Hz
- محدوده تنظیم حداکثر ولتاژ: 130 تا 300 ولت
- محدوده تنظیم حداقل ولتاژ: 80 تا 210 ولت
- دقت ولتاژ: 1٪
- تاخیر در قطع: 0.5 ثانیه
- حداکثر ولتاژ فاز ورودی: 350 ولت
- حداکثر جریان: 40A یا 63A
- نمایشگر دوگانه ولت/آمپر
- وزن: 159 گرم
- ابعاد: 81×36×66 میلی متر
این دستگاه دقیقاً همان چیزی است که برای یک تابلو برق استاندارد نیاز دارید.
✔ کاربردهای محافظ ولتاژ و جریان
✔ منازل مسکونی
- حفاظت از پکیج
- محافظ یخچال و فریزر
- کولر گازی
- تلویزیون و کامپیوتر
- پمپ آب
✔ محیط های تجاری
- مغازه ها
- رستوران ها
- دفترکار
- تجهیزات POS و سیستم های مالی
✔ صنایع و کارگاه ها
- تجهیزات CNC
- موتورهای الکتریکی
- تابلوهای راه انداز
- دستگاه های جوش
✔ ساختمان ها و مجتمع ها
- نصب داخل تابلو برق اصلی
- کنترل جریان کل ساختمان
✔ مزایای استفاده از محافظ ولتاژ
1. افزایش طول عمر وسایل برقی
2. کاهش هزینه تعمیرات
3. جلوگیری از سوختن بردهای حساس
4. پیشگیری از آتش سوزی
5. نمایش ولتاژ و جریان لحظه ای
6. قطع و وصل کاملاً هوشمند
7. تنظیمات قابل برنامه ریزی
8. مناسب برای همه مدل تجهیزات
✔ آموزش کامل نصب محافظ ولتاژ AVP-63
⚠ نکته ایمنی
نصب باید توسط برقکار ماهر انجام شود.
مراحل:
1. قطع برق اصلی
2. باز کردن درب تابلو برق
3. نصب دستگاه روی ریل مینیاتوری
4. اتصال سیم فاز ورودی → ترمینال L IN
5. اتصال نول ورودی → N IN
6. اتصال فاز خروجی → L OUT
7. اتصال نول خروجی → N OUT
8. روشن کردن برق
9. تنظیم محدوده ولتاژ
10. تست عملکرد با بار مصرفی
نصب بسیار ساده است و در کمتر از 5 دقیقه انجام می شود.
✔ روش تنظیم دستگاه (به زبان ساده)
- فشار دکمه SET → ورود به منو
- استفاده از دکمه بالا/پایین → تغییر مقادیر
- تنظیم حد بالای ولتاژ (مثلاً 250 ولت)
- تنظیم حد پایین ولتاژ (مثلاً 180 ولت)
- تنظیم جریان مجاز (مثلاً 30 آمپر)
- تنظیم تاخیر وصل (5 تا 15 ثانیه)
- ذخیره تنظیمات
دستگاه پس از تنظیم به صورت هوشمند کار می کند.
✔ محافظ ولتاژ مناسب کدام وسایل است؟
برای وسایل الکترونیکی حساس:
- تلویزیون
- لپ تاپ
- گیرنده دیجیتال
- کنسول بازی
برای وسایل موتوری:
- کولر گازی
- یخچال
- پمپ آب
- ساید بای ساید
برای مصرف کننده های پرقدرت:
- پکیج
- موتور برق
- سرور و تجهیزات شبکه
✔ تفاوت محافظ ولتاژ با ترانس تثبیت کننده (استابلایزر)
| ویژگی | محافظ ولتاژ | استابلایزر |
|---|---|---|
| وظیفه | قطع برق در نوسان | تثبیت ولتاژ |
| عملکرد | واکنشی | اصلاحی |
| سرعت عملکرد | خیلی سریع | متوسط |
| قیمت | ارزان | گران |
| کاربرد | عمومی | دستگاه های خیلی حساس |
هر دو کاربرد دارند اما محافظ ولتاژ لازم تر است.
✔ نکات مهم هنگام خرید محافظ ولتاژ
1. انتخاب آمپر مناسب
برای منزل معمولاً 40A یا 63A انتخاب می شود.
- داشتن نمایشگر ولت و آمپر
برای کنترل لحظه ای بسیار مهم است. - زمان تاخیر قابل تنظیم
- سرعت عملکرد رله
- کیفیت ساخت و برند معتبر
- پشتیبانی از جریان بالا
- استاندارد CE یا ISO
دستگاه AVP-63 اکثر این ویژگی ها را دارد.
✔ جمع بندی
محافظ ولتاژ و جریان یکی از ضروری ترین تجهیزات الکتریکی برای حفاظت از لوازم برقی است. این دستگاه با کنترل دائمی ولتاژ و جریان، از آسیب به وسایل برقی جلوگیری کرده و امنیت کامل تری برای مصرف کننده فراهم می کند. استفاده از محافظ ولتاژ باعث افزایش عمر دستگاه ها، جلوگیری از خسارت های سنگین و حفظ ایمنی خانه و محل کار می شود.
اگر قصد خرید یا نصب محافظ ولتاژ حرفه ای را دارید، مدل های تابلو برقی مانند AVP-63 بهترین گزینه هستند، زیرا:
- قابلیت تنظیم دقیق
- نمایشگر دوگانه
- پشتیبانی تا 63 آمپر
- دقت بالا
- نصب آسان
را در اختیار شما قرار می دهند.